Ngày 12/6/2025, Chính phủ ban hành Nghị định 140/2025/NĐ-CP, quy định rõ ràng việc phân định thẩm quyền trong lĩnh vực quản lý nhà nước thuộc ngành xây dựng giữa chính quyền cấp tỉnh/huyện và cấp xã/phường. Nghị định này có hiệu lực từ 1/7/2025, nhằm thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp — tinh gọn, hiệu quả, gần dân hơn.
Việc phân quyền mạnh mẽ xuống cấp xã/phường mang lại cơ hội quản lý sát thực tiễn hơn; tuy nhiên, cũng đặt ra yêu cầu cấp thiết về năng lực cán bộ cơ sở. Bài viết này phân tích nội dung chính của Nghị định, những thách thức thực tiễn, và giải pháp để đảm bảo vận hành hiệu quả.
🔎 Nội dung chính của Nghị định 140
-
Phân định rõ thẩm quyền quản lý nhà nước: Nghị định trao quyền cho cấp xã/phường thực hiện nhiều nhiệm vụ quản lý — kể cả trong các lĩnh vực như xây dựng, phát triển đô thị, quản lý đất đai, hạ tầng kỹ thuật, quy hoạch, cấp phép xây dựng và quản lý đô thị.
-
Tăng cường tính hiệu lực, hiệu quả của chính quyền cơ sở: Với thẩm quyền rõ ràng, cấp xã/phường có thể xử lý công việc kịp thời hơn, giúp chính quyền “gần dân” hơn, giảm thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian giải quyết các vấn đề liên quan đến quy hoạch, xây dựng, đô thị…
-
Yêu cầu nâng cấp nguồn nhân lực cơ sở: Do phạm vi công việc được mở rộng, cán bộ cấp xã/phường cần có đủ năng lực, chuyên môn phù hợp — đặc biệt ở các lĩnh vực như quy hoạch, xây dựng, hạ tầng.
⚠️ Thách thức thực tiễn khi triển khai
-
Thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao: Ở nhiều địa phương, nhất là vùng miền núi, vùng sâu — tình trạng “thừa – thiếu” cán bộ cục bộ, thiếu cán bộ chuyên môn về quy hoạch, kiến trúc, hạ tầng, đô thị.
-
Cơ chế tổ chức bộ máy chưa thích ứng hoàn toàn: Một số xã/phường có bộ máy được thiết kế cho các nhiệm vụ đơn giản, khi nhận thêm nhiều quyền hạn mới lại chưa đủ quy mô, không có đủ công cụ quản lý (ví dụ công nghệ thông tin, dữ liệu quy hoạch, GIS…) để quản lý đô thị hiệu quả.
-
Thiếu đồng bộ về dữ liệu và quản lý công nghệ: Dữ liệu quy hoạch, hạ tầng… chưa đồng bộ, chưa liên thông; nhiều nơi chưa có nền tảng quản lý đô thị thông minh — ảnh hưởng đến hiệu quả xử lý, giám sát và phát triển đô thị phù hợp.
-
Ngân sách & hỗ trợ thực thi còn hạn chế: Một số nhiệm vụ mới được giao nhưng chưa được hỗ trợ tài chính đầy đủ; cơ chế phân bổ nguồn lực, ngân sách cho xã/phường còn chậm hoặc thiếu.
-
✅ Giải pháp & Kiến nghị để thực thi hiệu quả Nghị định 140
Để Nghị định phát huy hiệu quả thực sự, cần:
-
Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng bài bản cho cán bộ cấp xã/phường: Các khóa học chuyên sâu về quy hoạch — xây dựng — đô thị, quản lý đất đai, hạ tầng kỹ thuật, sử dụng công nghệ thông tin & dữ liệu quy hoạch, hoàn thiện quy trình, thủ tục… Đào tạo nhằm chuẩn hóa theo vị trí công việc.
-
Xây dựng cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa trung ương, tỉnh, huyện, xã: Đảm bảo phân công nhiệm vụ rõ ràng, tránh chồng chéo; hỗ trợ về chuyên môn, kỹ thuật, kinh phí cho xã/phường.
-
Đầu tư hạ tầng công nghệ — dữ liệu quy hoạch & quản lý đô thị: Triển khai hệ thống dữ liệu thống nhất (GIS, quản lý đô thị thông minh, cơ sở dữ liệu quy hoạch…), để dễ kiểm soát, minh bạch, nhanh gọn, đồng bộ.
-
Cơ chế giám sát, đánh giá chất lượng công tác tại cơ sở: Đánh giá hiệu quả công vụ qua các tiêu chí như thời gian xử lý thủ tục, mức độ hài lòng của người dân, tỷ lệ hồ sơ đúng hạn… từ đó có điều chỉnh phù hợp.
-
Hỗ trợ tăng cường nguồn lực & ngân sách phù hợp: Đảm bảo rằng cùng với việc mở rộng quyền hạn, địa phương nhận được sự hỗ trợ tài chính và nhân lực tương ứng.
📈 Vì sao Nghị định 140 quan trọng với tương lai chính quyền địa phương?
-
Giúp xây dựng mô hình chính quyền hai cấp tinh gọn, hiệu quả — đáp ứng nhu cầu quản lý đô thị, hạ tầng, phát triển nhà ở, quy hoạch… theo hướng gần dân, sát thực tế.
-
Tạo khung pháp lý rõ ràng, đảm bảo phân chia thẩm quyền minh bạch, tránh chồng chéo, vướng mắc giữa các cấp chính quyền.
-
Mở ra cơ hội để viện trợ – đào tạo phát triển nguồn nhân lực địa phương, giúp cán bộ xã/phường “vừa biết – vừa làm được”, nâng cao chất lượng điều hành, phục vụ người dân.
-
Hứa hẹn cải thiện hiệu quả quản lý đô thị, quy hoạch, xây dựng, hạ tầng, thủ tục hành chính, góp phần phát triển bền vững và hiện đại hóa chính quyền cơ sở.
Nghị định 140/2025/NĐ-CP là một bước tiến quan trọng trong việc cải cách bộ máy chính quyền địa phương tại Việt Nam — tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho phân cấp, phân quyền. Tuy nhiên, để nó không chỉ là “văn bản trên giấy”, việc nâng cao năng lực cán bộ cơ sở, bổ sung nguồn lực, đồng bộ công nghệ và xây dựng quy trình rõ ràng là điều bắt buộc. Khi thực hiện tốt, người dân — chính quyền — và cả doanh nghiệp đều được hưởng lợi: thủ tục nhanh gọn, quản lý minh bạch, phát triển đô thị — hạ tầng thuận lợi và bền vững hơn.
________________________________
⭐ CÔNG TY CỔ PHẦN COMACPRO ⭐
🏠 Trụ sở chính: Tòa nhà ACCI, 210 Lê Trọng Tấn, Quận Thanh Xuân, TP Hà Nội
☎ Miền Bắc: 0865.919.939
🏠 VP Miền Nam: 860/13B Huỳnh Tấn Phát, phường Tân Phú, quận 7, Tp Hồ Chí Minh
☎ Miền Nam: 0865.151.506
📧 Email: [email protected]
